Ulga na dziecko, znana także jako ulga prorodzinna, pozwala zmniejszyć kwotę podatku dochodowego, co może oznaczać realne oszczędności dla rodzin. W artykule wyjaśniamy, komu przysługuje ulga, jak obliczyć jej wysokość oraz jakie limity dochodów obowiązują w przypadku tej preferencji podatkowej.
Ulga na dziecko – podstawowe informacje
Ulga prorodzinna to jedno z najpopularniejszych odliczeń w Polsce, które przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym oraz rodzinom zastępczym. Można ją odliczyć od podatku dochodowego w zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-37. W przypadku dzieci urodzonych w trakcie roku ulga przysługuje za każdy pełny miesiąc, w którym dziecko pozostawało na utrzymaniu podatnika.
Ile wynosi ulga na dziecko w 2024 roku?
Wysokość ulgi zależy od liczby dzieci w rodzinie i przedstawia się następująco:
- 1 112,04 zł rocznie na pierwsze i drugie dziecko,
- 2 000,04 zł rocznie na trzecie dziecko,
- 2 700,00 zł rocznie na czwarte i każde kolejne dziecko.
Przykładowo, rodzina z trójką dzieci może odliczyć od podatku łącznie 4 224,12 zł. Ulga ta jest „przypisana” do dzieci, co oznacza, że każde dziecko ma swoją indywidualną kwotę odliczenia.
Dochody a ulga na dziecko
Nie każda rodzina może skorzystać z ulgi prorodzinnej. Istnieją limity dochodów, które decydują o prawie do odliczenia. Próg ten wynosi:
- 112 000 zł rocznie dla rodziców pozostających w związku małżeńskim,
- 56 000 zł rocznie dla osób samotnie wychowujących dziecko lub pozostających w związku nieformalnym.
Dodatkowo, dochody dziecka, np. z pracy czy stypendiów, nie mogą przekroczyć kwoty wolnej od podatku, aby rodzic mógł uwzględnić ulgę w swoim zeznaniu.
Ulga na dziecko urodzone w trakcie roku
W przypadku narodzin dziecka w trakcie roku ulga przysługuje za każdy pełny miesiąc, w którym dziecko było na utrzymaniu podatnika. Na przykład, jeśli dziecko urodziło się 30 grudnia, rodzic może skorzystać z ulgi za jeden miesiąc – grudzień.
Dodatkowy zwrot ulgi na dziecko
W sytuacji, gdy rodzic nie może w pełni odliczyć ulgi z powodu niskiego podatku, ma prawo do tzw. dodatkowego zwrotu. Kwota zwrotu zależy od sumy zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, które można wykazać w odpowiedniej części formularza PIT.
Jak rozliczyć ulgę na dziecko?
Aby skorzystać z ulgi prorodzinnej, należy wypełnić odpowiednie pola w formularzu PIT. W usłudze Twój e-PIT ulga nie jest automatycznie uwzględniana, dlatego podatnik powinien sprawdzić, czy wszystkie dane zostały poprawnie wprowadzone.
Kto może skorzystać z ulgi prorodzinnej?
Z ulgi na dziecko mogą korzystać rodzice oraz opiekunowie prawni dziecka, a także rodziny zastępcze. Prawo do ulgi przysługuje na dzieci do ukończenia 18 roku życia lub do 25 roku życia, jeśli kontynuują naukę. Kluczowym warunkiem jest spełnienie kryteriów dochodowych.
Uprawnione są osoby:
- wykonujące władzę rodzicielską (rodzice biologiczni i adopcyjni),
- będące opiekunami prawnymi, pod warunkiem wspólnego zamieszkania z dzieckiem,
- pełniące funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy ze starostą.
W przypadku dzieci pełnoletnich ulga przysługuje pod warunkiem, że ich dochody nie przekraczają ustawowego limitu dochodowego.
Limity dochodowe przy uldze prorodzinnej
Ulga prorodzinna w przypadku rodzin z jednym dzieckiem zależy od osiąganych dochodów. Osoby z większą liczbą dzieci mogą korzystać z ulgi bez konieczności spełniania kryterium dochodowego.
Limity dochodowe dla rodziców z jednym dzieckiem:
- 112 000 zł rocznie dla małżonków pozostających w związku małżeńskim przez cały rok,
- 112 000 zł rocznie dla samotnych rodziców,
- 56 000 zł rocznie dla osób niepozostających w związku małżeńskim przez cały rok.
Dochód oblicza się, uwzględniając przychody opodatkowane skalą podatkową (np. z umowy o pracę), przychody z kapitałów pieniężnych oraz przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej liniowo, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne.
Ulga prorodzinna dla małżonków i samotnych rodziców
Małżonkowie obliczają łączny dochód, sumując przychody męża i żony. Łączna kwota musi być niższa niż 112 000 zł, aby skorzystać z ulgi na pierwsze dziecko.
Dla osób samotnie wychowujących dziecko limit wynosi również 112 000 zł rocznie. Osoby rozwiedzione, wdowcy oraz osoby w separacji mają prawo do ulgi pod warunkiem, że ich roczne dochody nie przekraczają 56 000 zł.
W przypadku spełnienia warunków można odliczyć w zeznaniu PIT 1112,04 zł na pierwsze dziecko.
Ważne informacje o uldze prorodzinnej
Przy obliczaniu limitu dochodowego uwzględnia się przychody po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne. Osoby, których dochody przekraczają limity (112 000 zł dla małżonków i samotnych rodziców, 56 000 zł dla pozostałych), nie mogą skorzystać z ulgi na pierwsze dziecko.
Warto podkreślić, że ulga przysługuje rodzicom jednego dziecka wyłącznie po spełnieniu kryteriów dochodowych, natomiast w przypadku rodzin z dwójką lub większą liczbą dzieci kryterium dochodowe nie obowiązuje.
Maksymalny dochód dziecka a ulga prorodzinna
Prawo do ulgi prorodzinnej ogranicza dochód dziecka. Jeśli dziecko osiągnęło w poprzednim roku podatkowym dochód przekraczający 16 061,28 zł, rodzice lub opiekunowie nie mogą odliczyć ulgi w zeznaniu PIT.
Kiedy przysługuje ulga prorodzinna po narodzinach dziecka?
Ulga prorodzinna naliczana jest od miesiąca narodzin dziecka. Przykładowo: rodzice noworodka urodzonego w maju mogą odliczyć ulgę za osiem miesięcy, czyli od maja do grudnia. Podobnie, w przypadku narodzin w grudniu, ulga przysługuje za jeden miesiąc w roku. Nie ma znaczenia, czy dziecko przyszło na świat pierwszego czy ostatniego dnia miesiąca – ulga obowiązuje za cały miesiąc.
Ulga prorodzinna dla dzieci z niepełnosprawnościami
Rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami nie podlegają kryterium dochodowemu przy jedynakach. Ulga prorodzinna przysługuje bez względu na dochody, jeśli dziecko posiada:
- orzeczenie o niepełnosprawności (dla dzieci do 16. roku życia),
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,
- decyzję o rencie (socjalnej, szkoleniowej, z tytułu niezdolności do pracy).
Zmiany te obowiązują w rozliczeniach PIT od 2023 roku po nowelizacji przepisów.
Problemy z ulgą w systemie „Twój e-PIT”
Rodzice korzystający z usługi Twój e-PIT powinni zweryfikować poprawność ulgi prorodzinnej. System może nieprawidłowo naliczać ulgę za pełny rok po narodzinach dziecka. Na przykład dla dzieci urodzonych w 2021 roku, ulga na dziecko za 2022 rok powinna wynosić 1112,04 zł za każde dziecko (przy jednym lub dwojgu dzieci). Jednak w praktyce zdarza się, że system uwzględnia ulgę jedynie za okres narodzin, co może prowadzić do strat finansowych rzędu kilkuset złotych.
Jak poprawnie rozliczyć ulgę prorodzinną?
Aby prawidłowo skorzystać z ulgi na dziecko, należy zgromadzić odpowiednie dokumenty:
- numer PESEL dziecka,
- odpis aktu urodzenia,
- zaświadczenie o nauce pełnoletniego dziecka (jeśli się uczy).
Małżonkowie rozliczający się wspólnie mogą odliczyć pełną kwotę ulgi prorodzinnej. Natomiast rodzice niebędący w związku małżeńskim mogą podzielić ulgę w dowolnych proporcjach, np. po połowie lub w innych ustalonych częściach.
Rodzice po rozwodzie również mają możliwość podziału ulgi, chyba że jeden z nich płaci alimenty, ale nie uczestniczy w wychowaniu dziecka – wtedy 100% ulgi przysługuje rodzicowi sprawującemu opiekę.