Wspólne rozliczanie PIT przez małżonków to rozwiązanie, które w niektórych przypadkach może przynieść znaczące korzyści finansowe. Jest to szczególnie opłacalne, gdy jedno z małżonków osiąga dochody przekraczające pierwszy próg podatkowy, a drugie zarabia znacznie mniej lub wcale. Dzięki temu mechanizmowi możliwe jest obniżenie efektywnej stawki podatkowej i zmniejszenie obciążeń wobec fiskusa.
Decyzja o wspólnym rozliczeniu wynika z polityki prorodzinnej państwa i jest stosunkowo prosta do zrealizowania – nie wymaga dodatkowych formalności, a jedynie zaznaczenia odpowiedniej opcji w deklaracji podatkowej.
Warunki wspólnego rozliczenia małżonków
Aby skorzystać z tej opcji, muszą zostać spełnione określone wymagania:
- Trwały związek małżeński przez cały rok podatkowy – Małżonkowie, którzy zawarli związek lub rozwiedli się w trakcie roku, rozliczają się osobno. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy jeden z małżonków zmarł w trakcie roku podatkowego lub przed złożeniem deklaracji – wtedy wspólne rozliczenie jest nadal możliwe.
- Wspólność majątkowa – Rozliczenie wspólne nie jest dostępne dla osób, które podpisały umowę o rozdzielności majątkowej lub są w separacji zatwierdzonej sądownie.
- Rezydencja podatkowa w Polsce – Oboje małżonkowie muszą posiadać miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terenie Polski.
- Rodzaj opodatkowania – Wspólne rozliczenie jest niedostępne dla osób rozliczających się podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem przychodów z najmu lub dzierżawy). Przedsiębiorcy korzystający ze skali podatkowej mogą jednak wybrać tę opcję.
- Złożenie wniosku – Wniosek o wspólne opodatkowanie należy uwzględnić w deklaracji podatkowej, a w razie potrzeby można go również złożyć w ramach korekty wcześniejszego zeznania.
Dlaczego wspólne rozliczenie się opłaca?
Największe korzyści wspólnego rozliczenia zauważalne są w dwóch sytuacjach:
- Dochody jednego z małżonków przekraczają pierwszy próg podatkowy – Dzięki zsumowaniu i podzieleniu dochodów na pół, można uniknąć opodatkowania według wyższej, 32-procentowej stawki.
- Brak dochodów u jednego z małżonków – Jeśli jeden z małżonków nie osiąga przychodów, wspólne rozliczenie pozwala na pełne wykorzystanie kwoty wolnej od podatku przez współmałżonka.
W wielu przypadkach wybór tej formy rozliczenia może więc przynieść wyraźne oszczędności i warto rozważyć tę opcję przy składaniu rocznego zeznania podatkowego.
Wspólne rozliczenie małżonków: krok po kroku
Zaletą wspólnego rozliczenia PIT jest brak skomplikowanych formalności. Wystarczy, że na formularzu podatkowym zaznaczymy odpowiednie pole, wskazując chęć rozliczenia razem z małżonkiem. Co więcej, od 2019 roku możliwe jest złożenie takiej deklaracji nie tylko w pierwotnym zeznaniu, ale również w korekcie.
Deklarację może podpisać tylko jeden z małżonków, co w świetle przepisów oznacza, że działa za zgodą drugiego współmałżonka. Identyczne zasady obowiązują przy rozliczeniu elektronicznym, dzięki czemu procedura jest szybka i prosta. Wspólne rozliczenie PIT można przeprowadzić dowolną metodą – zarówno online, jak i tradycyjnie.
Czy wspólne rozliczenie zawsze się opłaca?
Choć wspólne rozliczenie małżonków często przynosi korzyści, istnieją sytuacje, w których może być neutralne lub wręcz mniej korzystne niż złożenie dwóch oddzielnych deklaracji. Taka sytuacja występuje, gdy:
- Oboje małżonkowie są opodatkowani według niższej stawki podatkowej
Jeśli dochody żadnego z małżonków nie przekraczają pierwszego progu podatkowego, a każdy z nich może skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek, wspólne rozliczenie nie przyniesie dodatkowych korzyści. - Dochód jednego z małżonków przekracza 1 mln zł
Osoby, które zarabiają powyżej tej kwoty, są zobowiązane do zapłaty 4% daniny solidarnościowej od nadwyżki. Wspólne rozliczenie z małżonkiem nie pozwoli uniknąć tego dodatkowego obciążenia. - Niski wspólny dochód
Jeśli łączny dochód małżonków nie przekracza 85 528 zł, a zarabiający mniej osiąga ponad 8 000 zł, wspólne rozliczenie może prowadzić do utraty części kwoty zmniejszającej podatek.
Rozliczenie wspólne a małżonkowie mieszkający za granicą
W przypadku, gdy jedno z małżonków przebywa i osiąga dochody poza granicami Polski, wspólne rozliczenie może wydawać się niemożliwe. Jednak w pewnych warunkach nadal można je przeprowadzić:
- Miejsce zamieszkania jednego z małżonków dla celów podatkowych znajduje się w kraju Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii.
- Łączne przychody osiągnięte w Polsce stanowią co najmniej 75% wszystkich dochodów uzyskanych przez małżonków.
Dodatkowo konieczne jest przedstawienie certyfikatu rezydencji podatkowej oraz – w razie potrzeby – dostarczenie dokumentów wystawionych przez zagraniczne organy podatkowe. Drugi z małżonków musi z kolei podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.
Warto pamiętać, że każde rozliczenie podatkowe z elementem międzynarodowym wymaga szczególnej uwagi, dlatego w takich przypadkach warto skorzystać z pomocy specjalisty.
Czy deklarację musi podpisać dwoje małżonków?
Choć wspólne rozliczenie PIT dotyczy obojga małżonków, to wystarczy, że deklarację podpisze tylko jedno z nich. Urząd skarbowy uznaje taki podpis za oświadczenie, że drugi małżonek udzielił upoważnienia do złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie. Warto pamiętać, że takie oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dziecko
Alternatywą dla wspólnego rozliczenia małżonków jest opcja dostępna dla osób samotnie wychowujących dziecko, która w wielu przypadkach pozwala zaoszczędzić więcej. W takiej sytuacji podatek obliczany jest jako podwójny podatek od połowy osiągniętego dochodu, a rodzic może skorzystać z dwukrotności kwoty wolnej od podatku, pod warunkiem, że dziecko nie osiąga dochodów.
To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla rodzica osiągającego dochody do 171 056 zł, ponieważ umożliwia uniknięcie przekroczenia drugiego progu podatkowego. Należy jednak pamiętać, że urząd skarbowy ocenia nie tylko status prawny rodzica, ale również jego sytuację życiową. Jeśli rodzice żyją w konkubinacie, dzielą opiekę nad dzieckiem, ale nie są formalnie małżeństwem ani nie mają prawnie ustalonego podziału opieki, urząd może zakwestionować możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Rozliczenie PIT: tradycyjnie czy przez Internet?
Rozliczenie PIT, również wspólnie z małżonkiem, jest obecnie bardzo proste. Można to zrobić tradycyjnie, wypełniając formularz i dostarczając go osobiście lub listownie do urzędu skarbowego.
Znacznie wygodniejszą opcją jest jednak rozliczenie online. Dostępne są różne narzędzia, takie jak system Twój e-PIT, platforma e-Deklaracje czy darmowe programy PIT od innych dostawców. Taka metoda nie tylko oszczędza czas, ale także przynosi korzyści finansowe. Nadpłata podatku w przypadku rozliczenia internetowego zwracana jest w ciągu maksymalnie 45 dni, zamiast standardowych 3 miesięcy.